Tá dược: Crospovidone, hydrated precipitated silica, peach-lemon-strawberry flavour [orange, bergamot và lemon oils, vanillin, butykated hydroxyanisole (E320), maltodextrin], aspartame (E951).
Nên sử dụng Augmentin theo hướng dẫn kê toa thuốc kháng sinh chính thức và dữ liệu về tính nhạy cảm của các kháng sinh tại địa phương. Augmentin được chỉ định điều trị ngắn hạn các nhiễm khuẩn gây bởi các vi khuẩn nhạy cảm với Amoxicillin-Clavulanate, ở các vị trí dưới đây:
- Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên (gồm cả tai-mũi-họng) như viêm amidan tái phát viêm xoang, viêm tai giữa, điển hình gây bởi Streptococcus Pneumoniae, Haemophilus Influenzae*, Moraxella Catarrhalis* và Streptococcus Pyogenes.
- Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới như đợt cấp của viêm phế quản mạn, viêm phổi thùy và viêm phế quản phổi, điển hình gây bởi Streptococcus Pneumoniae, Haemophilus Influenzae* và Moraxella Catarrhalis*.
- Nhiễm khuẩn đường niệu, sinh dục như viêm bàng quang, viêm niệu đạo, viêm thận, bể thận, nhiễm khuẩn sinh dục nữ, điển hình gây bởi Enterobacteriaceae (chủ yếu Escherichia Coli), Staphylococcus Saprophyticus và Enterococcus Species và bệnh lậu do Neisseria Gonorrhoeae.
- Nhiễm khuẩn da và mô mềm điển hình gây bởi Staphylococcus Aureus, Streptococcus Pyogenes và Bacteroides Species.
- Nhiễm khuẩn xương và khớp như viêm tủy xương, điển hình gây bởi Staphylococcus Aureus, thường phải điều trị kéo dài.
- Các nhiễm khuẩn khác như nạo/sảy thai nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn sau đẻ, nhiễm khuẩn trong ổ bụng.
Tính nhạy cảm của vi khuẩn với Augmentin sẽ thay đổi theo địa lý và thời gian. Nên tham khảo dữ liệu về tính nhạy cảm của các vi khuẩn tại địa phương nếu có sẵn, và tiến hành lấy mẫu vi sinh và xét nghiệm về tính nhạy cảm nếu cần.
Nhiễm khuẩn gây bởi các chủng nhạy cảm với Amoxicillin có thể được điều trị khỏi bởi Augmentin nhờ thành phần Amoxicillin. Nhiễm khuẩn hỗn hợp gây bởi các chủng nhạy cảm với Amoxicillin kết hợp với chủng sinh beta-lactamase nhạy cảm với Amoxicillin-clavulanate có thể được điều trị bằng Augmentin.
Dược lực học
Cơ chế tác dụng
- Amoxicillin là một Penicillin bán tổng hợp (kháng sinh beta-lactam) ức chế một hay nhiều men (thường được gọi là các protein liên kết Penicillin, PBP) trong chuỗi sinh tổng hợp Peptidoglycan của vi khuẩn, đây là một thành phần không thể thiếu trong cấu trúc thành tế bào vi khuẩn. Sự ức chế sinh tổng hợp Peptidoglycan dẫn tới thành tế bào bị suy yếu, thường kéo theo sự phân hủy và chết tế bào.
- Amoxicillin dễ bị phân hủy bởi beta-lactamase sinh ra bởi các vi khuẩn kháng thuốc và do đó phổ tác dụng của Amoxicillin dùng đơn độc không bao gồm các vi khuẩn sinh các men này.
- Clavulanic là một beta-lactam có liên quan về mặt cấu trúc với các Penicillin. Nó bất hoạt các men beta-lactamase do đó ngăn ngừa sự bất hoạt Amoxicillin. Một mình Acid Clavulanic không cho tác dụng kháng khuẩn có ích trên lâm sàng.
- Sự có mặt của Acid Clavulanic trong các công thức Augmentin bảo vệ Amoxicillin khỏi sự phân hủy bởi men beta-lactamase, và mô rộng có hiệu quả phổ kháng khuẩn của Amoxicillin bao gồm nhiều vi khuẩn thông thường đề kháng với Amoxicillin và các Penicillin và Cephalosporin khác. Do đó Augmentin mang đặc tính đặc biệt của một kháng sinh phổ rộng và một chất ức chế beta-lactamase.
Tác dụng dược lý
Trong danh sách dưới đây, các vi khuẩn được phân loại dựa theo tính nhạy cảm in vitro với Augmentin.
Tính nhạy cảm in vitro của các vi khuẩn với Augmentin: Các vi khuẩn không sinh beta-lactamase được đánh dấu (dấu +). Một mẫu phân lập nhạy cảm với Amoxicillin có thể coi là nhạy cảm với Augmentin.
Những vi khuẩn nhạy cảm thông thường
Gram dương hiếu khí:
- Bacillus anthracis.
- Enterococcus faecalis.
- Listeria monocytogenes.
- Nocardia asteroides. Streptococcus pyogenes*+.
- Streptococcus agalactiae*+.
- Streptococcus spp. (vi khuẩn tan máu nhóm β khác)*+.
- Staphylococcus aureus (nhạy cảm với methicillin)*.
- Staphylococcus saprophyticus (nhạy cảm với methicillin).
- Tụ cầu khuẩn không có men coagulase (nhạy cảm với methicillin).
- Bordetella pertussis.
- Haemophilus influenzae*.
- Haemophilus parainfluenzae.
- Helicobacter pylon.
- Moraxella catarrhalis*.
- Neisseria gonorrhoeae.
- Pasteurella multocida.
- Vibrio cholera.
- Borrelia burgdorferi.
- Leptospira icterohaemorrhagiae.
- Treponema pallidum.
- Clostridium spp.
- Peptococcus niger.
- Peptostreptococcus magnus.
- Peptostreptococcus micros.
- Peptostreptococcus spp.
- Bacteroides fragilis.
- Bacteroides spp.
- Capnocytophaga spp.
- Eikenella corrodens.
- Fusobacterium nucleatum.
- Fusobacterium spp.
- Porphyromonas spp.
Gram âm hiếu khí:
- Escherichia coli*.
- Klebsiella oxytoca.
- Klebsiella pneumoniae*.
- Klebsiella spp.
- Proteus mirabilis.
- Proteus vulgaris.
- Proteus spp.
- Salmonella spp.
- Shigella spp.
- Corynebacterium spp.
- Enterococcus faecium.
- Streptococcus pneumoniae*+.
- Liên cầu khuẩn nhóm viridians.
Gram âm hiếu khí:
- Acinetobacter spp.
- Citrobacter freundii.
- Enterobacter spp.
- Hafnia alvei.
- Legionella pneumophila.
- Morganella morganii.
- Providencia spp.
- Pseudomonas spp.
- Serratia spp.
- Stenotrophomas maltophilia.
- Yersinia enterocolitica.
- Chlamydia pneumoniae.
- Chlamydia psittaci.
- Chlamydia spp.
- Coxiella burnetii Mycoplasma spp.
Dược động học
Hấp thu
Hai thành phần của Augmentin, Amoxicillin và Acid Clavulanic được phân ly hoàn toàn trong dung dịch nước ở pH sinh lý. Cả hai thành phần đều được hấp thu tốt và nhanh khi dùng đường uống. Hấp thu Augmentin đạt tối ưu khi uống thuốc vào đầu bữa ăn.
Nồng độ Amoxicillin trong huyết thanh đạt được khi dùng Augmentin cũng tương tự như khi uống Amoxicillin riêng lẻ với liều tương đương.
Phân bố
Sau khi dùng thuốc theo đường tĩnh mạch, có thể phát hiện nồng độ điều trị của cả Amoxicillin và Acid Clavulanic trong mô và dịch kẽ. Nồng độ điều trị của cả hai chất này đều được tìm thấy trong túi mật mô bụng, da, mỡ và mô cơ. Nồng độ điều trị có thể đạt được trong hoạt dịch, dịch phúc mạc, mật và mủ. Cả Amoxicillin và Acid Clavulanic đều không gắn kết nhiều với protein, các nghiên cứu cho thấy khoảng 25% Acid Clavulanic và 18% Amoxicillin của toàn bộ lượng thuốc trong huyết tương gắn kết với protein.
Từ các nghiên cứu trên động vật không có bằng chứng cho thấy hai thành phần này có tích lũy tại cơ quan trong cơ thể.
Giống như các Penicilin khác, Amoxicilin có thể được phát hiện trong sữa mẹ. Clavulanate cũng được phát hiện trong sữa dưới dạng vết. Ngoài nguy cơ bị mẫn cảm liên quan đến sự bài tiết này, chưa biết tác dụng bất lợi nào đối với trẻ bú mẹ.
Các nghiên cứu về khả năng sinh sản trên động vật đã cho thấy cả Amoxicillin và Acid Clavulanic đều thấm qua nhau thai. Tuy nhiên, chưa phát hiện bằng chứng về tác hại lên khả năng sinh sản hoặc gây hại đối với phôi thai.
Chuyển hóa
Amoxicillin được bài tiết một phần qua nước tiểu dưới dạng Acid Penicilloic bất hoạt với lượng tương đương 10 - 25% liều khởi đầu. Trên người, Acid Clavulanic được chuyển hóa chủ yếu thành 2,5-dihydro-4-(2-hydroxyethyl)-5-oxo-1 H-pyrrole-3-carboxylic acid và 1-amino-4-hydroxy-butan-2-one, và được thải trừ qua nước tiểu, phân và cũng như carbon dioxide trong khí thở ra.
Thải trừ
Cũng như các Penicilin khác, Amoxicilin thải trừ chủ yếu qua thận, trong khi Clavulanate thải trừ cả qua thận và không qua thận.
Khoảng 60 - 70% Amoxicillin và khoảng 40 - 65% Acid Clavulanic được bài tiết dưới dạng không đổi qua nước tiểu trong vòng 6 giờ đầu sau khi uống liều đơn viên nén 250/125mg hoặc 500/125mg.
Dùng phối hợp với Probenecid làm chậm sự thải trừ Amoxicillin nhưng không làm chậm sự thải trừ qua thận của Acid Clavulanic (xem Tương tác).
Augmentin (kháng sinh beta-lactam nhóm Penicillin kết hợp với chất ức chế beta-lactamase) là thuốc kháng sinh với phổ kháng khuẩn rộng đặc biệt chống lại các vi khuẩn thường gây bệnh trong cộng đồng và bệnh viện. Tác dụng ức chế men beta-lactamase của Clavulanate mở rộng phổ kháng khuẩn của Amoxicillin hơn nữa, bao gồm nhiều chủng đã kháng các kháng sinh nhóm beta-lactam khác.
Pha bột thuốc vào nước trước khi uống. Uống thuốc vào đầu bữa ăn để hạn chế tối đa khả năng không dung nạp qua đường tiêu hóa. Sự hấp thu của Augmentin là tối ưu khi uống thuốc vào đầu bữa ăn.
Trẻ em: Khi cho trẻ dưới 2 tuổi uống, có thể dùng nước để pha loãng hỗn dịch amoxicillin-clavulanate tới 2 lần.
Liều dùng
Liều phụ thuộc vào tuổi, cân nặng và chức năng thận của bệnh nhân và mức độ nặng của nhiễm khuẩn.Liều dùng được thể hiện theo cả thành phần Amoxicillin-Clavulanate ngoại trừ khi được nêu rõ theo liều của từng thành phần riêng rẽ.
Không nên điều trị quá 14 ngày mà không kiểm tra lại.
Có thể bắt đầu điều trị bằng đường tiêm truyền và tiếp nối bằng đường uống.
Người lớn
Nhiễm khuẩn nhẹ tới vừa
Dùng 1000/125mg x 2 lần/ngày.
Nhiễm khuẩn nặng (bao gồm nhiễm khuẩn đường tiết niệu tái phát và mạn tính, nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới)
Dùng 1000/125mg 3 lần/ngày.
Trẻ em
- Liều dùng được thể hiện theo tuổi của trẻ hoặc dưới dạng mg/kg/ngày (chia 2 hoặc 3 lần mỗi ngày).
- Trẻ em nặng từ 40kg trở lên nên được kê toa theo khuyến cáo dành cho người lớn.
- Trẻ em dưới 12 tuổi:
- Trẻ sinh non: Không có liều khuyến cáo dùng cho trẻ sinh non.
Người già
Không cần chỉnh liều, dùng liều như người lớn. Nếu có dấu hiệu suy thận, nên điều chỉnh liều dùng theo bệnh nhân suy thận.
Bệnh nhân suy thận
- Không cần điều chỉnh liều ở bệnh nhân có độ thanh thải creatinin (CrCl) lớn hơn 30ml/phút.
- Ở bệnh nhân có độ thanh thải creatinin dưới 30ml/phút, không khuyến cáo dùng Augmentin với tỷ lệ Amoxicillin và Acid Clavulanic là 8:1, do không có khuyến cáo điều chỉnh liều.
Thận trọng khi kê toa, nên định kỳ kiểm tra chức năng gan. Không đủ dữ liệu để đưa ra liều khuyến cáo.
Làm gì khi dùng quá liều?
Triệu chứng và dấu hiệu Các triệu chứng trên đường tiêu hóa và rối loạn cân bằng nước điện giải có thể là biểu hiện của quá liều. Đã quan sát thấy tinh thể Amoxicillin niệu, trong một số trường hợp dẫn đến suy thận (xem Cảnh báo và Thận trọng).
Điều trị
- Có thể điều trị triệu chứng cho các biểu hiện trên đường tiêu hóa với lưu ý về cân bằng nước và điện giải. Augmentin có thể được loại bỏ khỏi vòng tuần hoàn bằng thẩm phân máu.
- Một nghiên cứu tiến cứu trên 51 bệnh nhi tại một trung tâm chống độc đã cho thấy quá liều tới dưới 250mg/kg amoxicillin không đi kèm những triệu chứng lâm sàng đáng kể và không cần làm sạch dạ dày. Lạm dụng và phụ thuộc thuốc:
- Chưa có báo cáo về phụ thuộc thuốc, nghiện hay lạm dụng đối với thuốc này.
Làm gì khi quên 1 liều?
Bổ sung liều ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu thời gian giãn cách với liều tiếp theo quá ngắn thì bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch dùng thuốc. Không dùng liều gấp đôi để bù cho liều đã bị bỏ lỡ.
Tác dụng phụ phổ biến > 1/100 và < 1/10
- Nhiễm khuẩn và nhiễm ký sinh trùng: Nhiễm nấm Candida trên da và niêm mạc.
- Rối loạn đường tiêu hóa:Tiêu chảy, buồn nôn, nôn.
- Rối loạn hệ thần kinh: Chóng mặt đau đầu.
- Rối loạn đường tiêu hóa: Khó tiêu.
- Rối loạn gan mật: Không phổ biến đã ghi nhận tăng vừa phải AST hoặc ALT ở những bệnh nhân điều trị với kháng sinh nhóm beta-lactam, nhưng chưa biết ý nghĩa của những phát hiện này.
- Rối loạn da và mô dưới da: Ban trên da, ngứa, mày đay.
- Rối loạn hệ máu và bạch huyết: Giảm bạch cầu có hồi phục (kể cả giảm bạch cầu trung tính) và giảm tiểu cầu.
- Rối loạn da và mô dưới da: Hồng ban đa dạng.
- Rối loạn hệ máu và bạch huyết: Mất bạch cầu hạt có hồi phục và thiếu máu tan máu. Kéo dài thời gian chảy máu và thời gian prothrombin.
- Rối loạn hệ miễn dịch: Phù mạch thần kinh, phản vệ, hội chứng giống bệnh huyết thanh, viêm mạch quá mẫn.
- Rối loạn hệ thần kinh: Chứng tăng động có hồi phục và co giật. Có thể xuất hiện co giật ở những bệnh nhân suy giảm chức năng thận hoặc dùng liều cao.
- Rối loạn đường tiêu hóa: Viêm đại tràng do kháng sinh (kể cả viêm đại tràng giả mạc và viêm đại tràng xuất huyết). (Xem Cảnh báo và Thận trọng).
- Lưỡi lông đen, rất hiếm có các báo cáo về thay đổi màu răng ở trẻ. Vệ sinh răng miệng tốt có thể phòng tránh thay đổi màu răng.
- Rối loạn gan mật: Viêm gan và vàng da ứ mật những biến cố này đã được ghi nhận khi sử dụng các penicillin và cephalosporin khác. Những biến cố về gan chủ yếu được báo cáo ở nam giới và bệnh nhân cao tuổi và có thể liên quan đến thời gian điều trị kéo dài.
- Rối loạn da và mô dưới da: Hội chứng Stevens-Johnson, hoại tử thượng bì nhiễm độc, viêm da bóng nước bong vảy và mụn mủ ngoại ban toàn thân cấp tính (AGEP).
- Rối loạn thận và tiết niệu: Viêm thận kẽ, tinh thể niệu (xem Quá liều).
Hướng dẫn cách xử trí ADR
Khi gặp tác dụng phụ của thuốc, cần ngưng sử dụng và thông báo cho bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
Thuốc Augmentin chống chỉ định trong các trường hợp sau:
- Ở những bệnh nhân có tiền sử quá mẫn với beta-lactam, ví dụ các Penicillin và Cephalosporin.
- Ở bệnh nhân có tiền sử quá mẫn với beta-lactam, ví dụ các Penicillin và Cephalosporin, có tiền sử vàng da/rối loạn chức năng gan liên quan đến Amoxicillin-clavulanate.
Nên hỏi kỹ tiền sử về phản ứng quá mẫn với Penicillin, Cephalosporin hoặc các dị nguyên khác trước khi khởi đầu điều trị bằng Augmentin.
Đã có báo cáo về các phản ứng quá mẫn (dạng phản vệ) nặng và đôi khi gây tử vong ở những bệnh nhân điều trị bằng Penicillin. Các phản ứng này thường xảy ra hơn ở những bệnh nhân có tiền sử quá mẫn với Penicillin. Nếu phản ứng dị ứng xảy ra, nên ngừng điều trị bằng Augmentin và thay thế bằng liệu pháp điều trị thích hợp. Phản ứng dạng phản vệ nghiêm trọng cần được cấp cứu ngay lập tức với Adrenalin. Oxy, Steroid tiêm tĩnh mạch và xử lý đường thở, bao gồm đặt nội khí quản cũng có thể cần thiết.
Nên tránh sử dụng Augmentin nếu nghi ngờ tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn do sự xuất hiện của ban dạng sởi liên quan đến tình trạng này sau khi dùng Amoxicillin.
Sử dụng kéo dài đôi khi có thể gây tăng sinh các vi khuẩn không nhạy cảm. Viêm đại tràng giả mạc đã được báo cáo khi dùng kháng sinh và với mức độ nghiêm trọng từ nhẹ đến đe dọa tính mạng. Do đó, cân nhắc chẩn đoán này rất quan trọng ở những bệnh nhân xuất hiện tiêu chảy trong hoặc sau khi dùng kháng sinh. Nếu tiêu chảy nhiều hoặc kéo dài hoặc bệnh nhân bị đau quặn bụng, nên ngừng điều trị ngay lập tức và kiểm tra bệnh nhân thêm.
Nhìn chung, Augmentin dung nạp tốt và có độc tính thấp đặc trưng của kháng sinh nhóm penicillin. Nên kiểm tra định kỳ chức năng các cơ quan, bao gồm gan, thận và chức năng tạo máu khi điều trị kéo dài.
Hiếm có báo cáo kéo dài bất thường thời gian Prothrombin (INR tăng) ở những bệnh nhân dùng Augmentin và các thuốc chống đông máu dùng đường uống. Nên theo dõi thích hợp khi các thuốc chống đông máu được kê toa đồng thời. Có thể cần điều chỉnh liều các thuốc chống đông máu dùng đường uống để duy trì mức độ chống đông mong muốn.
Nên thận trọng khi sử dụng Augmentin trên bệnh nhân có dấu hiệu suy giảm chức năng gan.
Ở bệnh nhân suy thận, nên điều chỉnh liều theo mức độ suy thận (xem liều lượng và cách dùng - Suy thận).
Đã quan sát thấy tinh thể niệu ở những bệnh nhân giảm bài tiết nước tiểu nhưng rất hiếm, chủ yếu gặp khi bệnh nhân dùng đường tiêm truyền. Nên khuyên bệnh nhân uống đủ nước để duy trì lượng nước tiểu đào thải trong thời gian dùng amoxicillin liều cao để làm giảm khả năng xuất hiện tinh thể amoxicillin niệu (xem Quá liều).
Augmentin gói, có chứa Aspartame, là một nguồn của Phenylalanin và do đó nên dùng thận trọng ở bệnh nhân bị Phenylceton niệu.
Khả năng lái xe và vận hành máy móc
Chưa tiến hành những nghiên cứu về ảnh hưởng lên khả năng lái xe hoặc vận hành máy móc. Tuy nhiên, các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra (ví dụ như phản ứng dị ứng, chóng mặt co giật), gây ảnh hưởng lên khả năng lái xe và vận hành máy móc (xem Tác dụng không mong muốn).
Thời kỳ mang thai
Những nghiên cứu về khả năng sinh sản trên động vật (chuột nhắt và chuột cống với liều cao tới 10 lần liều dùng cho người) khi dùng Augmentin đường uống và tiêm truyền không cho thấy tác dụng sinh quái thai. Trong một nghiên cứu đơn ở những phụ nữ sinh non do vỡ màng ối sớm (pPROM), đã có báo cáo về việc điều trì dự phòng với Augmentin có thể liên quan đến tăng nguy cơ viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh. Cũng như tất cả các thuốc khác, nên tránh dùng thuốc trong thai kỳ, trừ khi bác sĩ cho là cần thiết.
Thời kỳ cho con bú
Có thể dùng Augmentin trong thời gian cho con bú. Ngoại trừ nguy cơ bị mẫn cảm, liên quan đến việc thuốc được bài tiết một lượng rất ít vào sữa mẹ, chưa biết tác dụng bất lợi nào cho trẻ đang bú mẹ.
Tương tác thuốc
- Không khuyến cáo sử dụng đồng thời với probenecid. Probenecid làm giảm bài tiết Amoxicillin qua ống thận. Sử dụng đồng thời với Augmentin có thể gây tăng và kéo dài nồng độ Amoxicillin trong máu nhưng không ảnh hưởng đến Acid Clavulanic.
- Sử dụng đồng thời Allopurinol trong khi điều trị với Amoxicillin có thể gây tăng khả năng xảy ra các phản ứng dị ứng trên da. Không có dữ liệu về việc sử dụng kết hợp Augmentin với Allopurinol.
- Cũng giống như các kháng sinh khác, Augmentin có thể ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn đường ruột dẫn đến làm giảm tái hấp thu Oestrogen và làm giảm hiệu quả của các thuốc tránh thai kết hợp đường uống.
- Trong các y văn, hiếm có các trường hợp tăng INR (International Normalised Ratio) ở những bệnh nhân đang điều trị duy trì với Acenocoumarol hoặc Warfarin và được kê toa 1 đợt Amoxicillin. Nếu cần thiết kê toa đồng thời, nên theo dõi cẩn thận thời gian prothrombin hoặc INR khi dùng thêm hoặc ngưng dùng Amoxicillin.
- Ở những bệnh nhân đang dùng Mycophenolate Mofetil, đã có báo cáo về sự giảm nồng độ của chất chuyển hóa có hoạt tính Mycophenolic acid (MPA) trong liều trước đó khoảng 50% sau khi bắt đầu dùng Amoxicillin đường uống kết hợp Acid Clavulanic. Sự thay đổi nồng độ liều trước đó có thể không thể hiện chính xác những thay đổi về mức phơi nhiễm MPA tổng thể.
- Penicillins có thể làm giảm sự thải trừ Methotrexate dẫn tới tăng khả năng gây độc tính.