Thoái hóa sụn khớp thường gặp ở những người ngoài 50 tuổi. Tuy nhiên, những năm gần đây, số người trẻ tuổi mắc căn bệnh này ngày càng tăng. Việc hiểu rõ về nguyên nhân và triệu chứng của bệnh sẽ giúp mọi người có kiến thức cần thiết để phát hiện sớm thoái hóa khớp và có phương pháp điều trị hiệu quả.

1. Thoái hóa khớp là gì?

Thoái hóa khớp là hậu quả của quá trình cơ học và sinh học làm mất cân bằng giữa tổng hợp và huỷ hoại của sụn và xương dưới sụn. Sự mất cân bằng này có thể được bắt đầu bởi nhiều yếu tố: di truyền, phát triển, chuyển hóa và chấn thương, biểu hiện cuối cùng của thoái hóa khớp là các thay đổi hình thái, sinh hoá, phân tử và cơ sinh học của tế bào và chất cơ bản của sụn dẫn đến nhuyễn hoá, nứt loét và mất sụn khớp, xơ hoá xương dưới sụn, tạo gai xương và hốc xương dưới sụn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Giai đoạn từ năm 2011 đến 2020 được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xem là “Thập niên xương khớp”. Riêng ở Việt Nam, theo ước tính trong một nghiên cứu về tình trạng thoái hóa khớp cho thấy tình trạng này đang ngày càng phổ biến và có dấu hiệu trẻ hóa, thống kê cho thấy có 30% người trên tuổi 35, 60% người trên tuổi 65 và 85% người trên tuổi 85 gặp vấn đề về thoái hóa khớp. 

2. Vị trí thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp gối bị bào mòn, rách nứt hoặc biến mất khiến cho xương trong khớp bị va chạm, chà sát lên nhau gây ra các triệu chứng sưng, đau, cứng khớp và hạn chế khả năng vận động.

Thoái hóa khớp háng là lớp sụn nhẵn bóng bao bọc đầu chỏm xương đùi và mặt trong của ổ cối bị mòn dần, đến lúc mất hết lớp sụn, bệnh nhân đau, đi lại rất khó khăn.

Thoái hóa khớp cùng chậu là tình trạng viêm chỉ một khớp hoặc nhiều khớp giữa xương chậu và xương cột sống, người bệnh sẽ thấy đau âm ỉ vùng cột sống thắt lưng, cơn đau sẽ lan dần xuống vùng giữa mông, đùi. 

Thoái hóa khớp cổ tay, bàn tay là hiện tượng đệm khớp hay sụn khớp nơi đó bị bào mòn trong quá trình lão hóa. Các đầu khớp xương va chạm vào nhau gây ra các cơn đau khiến người bệnh khó cử động, cầm nắm các đồ vật. 

Thoái hóa khớp cổ chân thường hay gặp ở tuổi ngoài 40 (hoặc người từng gặp chấn thương vùng cổ chân), gây đau vùng khớp ở cổ chân, những cơn đau đớn này sẽ làm giảm biên độ hoạt động của khớp cổ chân, nếu đau kéo dài trong một thời gian dài sẽ dẫn đến bệnh teo cơ, trong một số trường hợp còn có thể gây biến dạng xương.

3. Nguyên nhân gây thoái hóa sụn khớp

Thoái hóa khớp nguyên phát

Sự lão hoá: là nguyên nhân chính của thoái hóa khớp ở những người trên 50 tuổi. Cùng với sự thay đổi tuổi tác, sự thích ứng của sụn khớp với các tác nhân tác động lên khớp ngày càng giảm, dẫn đến sự huỷ hoại sụn khớp. 

Yếu tố di truyền: Sụn khớp là lớp mô bao bọc đầu xương để ngăn các xương không tiếp xúc trực tiếp, trong đó chất căn bản chiếm 90%, chủ yếu là proteoglycan và collagen. Người mang gen di truyền làm giảm khả năng tổng hợp proteoglycan và hàm lượng collagen của sụn thường có nguy cơ thoái hóa khớp sớm. 

Thoái hóa khớp thứ phát

Sau chấn thương: Gãy xương gây lệch trục, can lệch, các vi chấn thương liên tiếp do nghề nghiệp. Các tổn thương này dẫn đến rối loạn phân bố lực và tổn thương sụn khớp sớm. 

Sau các bệnh lý xương sụn: Hoại tử xương, hoại tử sụn do viêm, viêm khớp dạng thấp, bệnh gút,... 

Sau các bệnh lý khác: bệnh nội tiết (đái tháo đường, to viễn cực, cường giáp trạng, cường cận giáp trạng...), rối loạn đông máu (bệnh Hemophilie).

4. Chẩn đoán thoái hóa khớp

Các bác sĩ dựa vào dấu hiệu lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán chính xác bệnh thoái hóa khớp

4.1. Triệu chứng lâm sàng

• Đau nhức khớp xuất hiện khi đi lại vận động.

• Cứng khớp vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.

• Tiếng lục cục khi cử động khớp.

• Khả năng vận động hạn chế.

• Teo cơ, sưng tấy, biến dạng khớp. 

  

4.2. Xét nghiệm cận lâm sàng

X-quang quy ước

Giai đoạn 1: Gai xương nhỏ hoặc nghi ngờ có gai xương.

Giai đoạn 2: Mọc gai xương rõ.

Giai đoạn 3: Hẹp khe khớp vừa.

Giai đoạn 4: Hẹp khe khớp nhiều kèm xơ xương dưới sụn.

Siêu âm khớp: đánh giá tình trạng hẹp khe khớp, gai xương, tràn dịch khớp, đo độ dày sụn khớp, màng hoạt dịch khớp, phát hiện các mảnh sụn thoái hóa bong vào trong ổ khớp.

Chụp cộng hưởng từ (MRI): phương pháp này có thể quan sát được hình ảnh khớp một cách đầy đủ trong không gian ba chiều, phát hiện được các tổn thương sụn khớp, dây chằng, màng hoạt dịch.

Nội soi khớp: phương pháp nội soi khớp quan sát trực tiếp được các tổn thương thoái hoá của sụn khớp ở các mức độ khác nhau (theo Outbright chia bốn độ), qua nội soi khớp kết hợp sinh thiết màng hoạt dịch để làm xét nghiệm tế bào chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý khớp khác.

5. Nguyên tắc điều trị

Với những triệu chứng và đặc điểm của bệnh, để điều trị thoái hóa khớp chúng ta cần áp dụng các nguyên tắc sau:

• Giảm đau trong các đợt tiến triển.

• Phục hồi chức năng vận động của khớp, hạn chế và ngăn ngừa biến dạng khớp.

• Tránh các tác dụng không mong muốn của thuốc, lưu ý tương tác thuốc và các bệnh kết hợp ở người cao tuổi.

• Nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

• Bổ sung các dưỡng chất sụn khớp như collagen II, glucosamin sulfat, chondroitin sulfat, acid hyaluronic, methyl sulfonyl methane,... giúp tăng cường dịch khớp và chất căn bản nhằm tái tạo sụn khớp và ngăn ngừa thoái hóa.

Như vậy, có thể thấy được rằng thoái hóa khớp hiện không chỉ là vấn đề của những người lớn tuổi mà ngay cả người trẻ cũng cần chú ý quan tâm. Hãy chủ động tìm hiểu và sớm bổ sung các dưỡng chất cần thiết để có những khớp xương luôn khỏe mạnh bạn nhé! 

Xem thêm:
 Tổng hợp 7+ nguyên nhân bị bệnh viêm xương khớp ai cũng nên...
 CẤU TẠO SỤN KHỚP NHƯ THẾ NÀO?

Chào bạn! Chúng tôi là G Pharmacy+ chuyên gia chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp chủ động. Chúng tôi cung cấp thông tin và giải pháp chăm sóc sức khỏe chủ động cho bạn và gia đình. Để cập nhật những thông tin mới nhất từ chúng tôi hãy tải ngay App G pharmacy+ tại App Store , CH Play.
Mọi câu hỏi tư vấn xin liên hệ hotline: 1900 638 315 hoặc 0981 110 951
Trân trọng!