1. Vai trò của chế độ dinh dưỡng với người bệnh thiếu máu lên não

Thiếu máu lên não là tình trạng giảm lưu lượng máu đến não, các tế bào não không có đủ năng lượng để hoạt động dẫn đến rối loạn chức năng thần kinh trung ương. Tình trạng thiếu oxy và dinh dưỡng trong thời gian dài sẽ làm tổn thương và chết các tế bào não.
Máu đến não được bơm từ tim và vận chuyển nhờ hệ thống mạch máu. Do đó, những người bị thiếu máu lên não thường gặp các vấn đề như: tuần hoàn máu kém, khả năng co bóp của tim yếu, hẹp mạch máu lên não do xơ vữa và huyết khối, máu thiếu chất dinh dưỡng, …
Ngoài sử dụng thuốc, chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng thiếu máu lên não. Một chế độ ăn khoa học với các thực phẩm phù hợp có thể giúp người bệnh:

• Cải thiện lưu lượng máu lên não
• Ngăn ngừa xơ vữa động mạch và hình thành huyết khối
• Cải thiện sức khỏe tim mạch, từ đó tăng khả năng co bóp của tim
• Bổ sung các thành phần của quá trình tạo máu: sắt, vitamin B12, acid folic …

Cải thiện tình trạng thiếu máu lên não nhờ việc điểu chỉnh chế độ ăn uống đòi hỏi người bệnh phải kiên trì và thực hiện đều đặn, kiểm soát chặt chẽ chế độ dinh dưỡng của mình. Sau đây là một số thực phẩm nên và không nên ăn khi bạn bị thiếu máu lên não.

2. Người bị thiếu máu lên não nên ăn gì?

Người bị thiếu máu não nên ăn các loại thực phẩm giúp tăng cường máu lên não, bổ sung các thành phần tạo máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, đó là nhóm các thực phẩm giàu omega-3, giàu chất chống oxy hóa, giúp bổ sung nitric oxid, vitamin B12, sắt và acid folic.

2.1. Nhóm thực phẩm giàu omega-3

Omega-3 là một loại acid béo không bão hòa thiết yếu, cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp omega-3 mà phải bổ sung từ chế độ ăn. Nhóm acid béo omega-3 bao gồm ALA, EPA và DHA, đây là một thành phần cấu tạo nên tế bào, trong đó có các tế bào não (chiếm ¼ lượng chất béo có trong não). Bổ sung omega-3 không chỉ tốt cho não bộ mà còn đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tim mạch, mắt và da.
Mức khuyến cáo bổ sung omega-3 mỗi ngày tối thiểu là 200 - 250 mg và tối đa là 3000 mg. Omega-3 có thể đến từ các thực phẩm có nguồn gốc động vật hoặc thực vật:

• Cá thu, cá trích, cá hồi, … là nguồn cung cấp omega-3 dồi dào, giúp tăng cường não bộ, cải thiện tư duy và nhận thức
• Đậu nành, hạt lanh, hạt chia, hạt óc chó, … giàu ALA (một loại acid béo omega-3), hỗ trợ bảo vệ mạch máu, đồng thời tốt cho não bộ và tim mạch

  

2.2. Nhóm thực phẩm giàu chất chống oxy hóa

Nằm trong thực đơn “người thiếu máu não nên ăn gì” không thể thiếu các chất chống oxy hóa. Môi trường và lối sống không lành mạnh (căng thẳng, stress, ô nhiễm, chế độ ăn nhiều chất béo, muối, đường, …) là các yếu tố kích thích hình thành gốc tự do trong cơ thể. Gốc tự do tấn công các tế bào khỏe mạnh, dẫn đến tình trạng stress oxy hóa, gây tổn thương và chết tế bào.

Chất chống oxy hóa có vai trò trung hòa điện tích, đào thải gốc tự do ra khỏi cơ thể, bảo vệ tế bào, từ đó giúp tăng cường miễn dịch, ngăn ngừa xơ vữa động mạch và cải thiện tình trạng thiếu máu não.
Một số hoạt chất có đặc tính chống oxy hóa mà chúng ta có thể bổ sung từ chế độ ăn hàng ngày bao gồm:

• Vitamin C: hay acid ascorbic, có nhiều trong trái cây và rau củ, đặc biệt là trái cây có màu vàng, cam. Các thực phẩm giàu vitamin C: cam, quýt, bưởi, ổi, dâu tây, kiwi, bông cải xanh, …
• Vitamin E: là một loại vitamin tan trong dầu, có nhiều trong các loại hạt, dầu thực vật và rau củ xanh như hạt dẻ, hạnh nhân, bơ, củ cải, rau bina, cải xanh, …
• Vitamin A: cần thiết cho sự hình thành và phát triển của các tế bào tim, phổi thận. Các thực phẩm giàu vitamin A bao gồm: gan bò, dầu gan cá, cà chua, cà rốt, bí ngô, ớt chuông, bông cải xanh, rau bina, …
• Beta-caroten: tiền chất của vitamin A, là sắc tố thực vật có trong rau củ và trái cây có màu sắc sặc sỡ như đỏ, vàng, cam. Beta-caroten có thể bổ sung từ các thực phẩm: cà rốt, cà chua, đu đủ, xoài, dưa lưới, đậu Hà Lan, …
• Zeaxanthin và Lutein: hai chất chống oxy hóa thuộc nhóm carotenoid, có nhiều trong bí đỏ, đu đủ, cải xoăn, măng tây, cam, táo, ngô, …
• Selen: được tìm thấy trong các loại ngũ cốc (ngô, gạo, lúa mì, ..), các loại hạt (đậu đỗ, hạt chia, hạt lanh, …), trứng và phô mai.
• Mangan: khoáng chất vi lượng có trong: yến mạch, lúa mạch, đậu nành, dứa, gạo lứt, chuối, ngô, mâm xôi, …
• Resveratrol: là một polyphenol tự nhiên với đặc tính chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ. Resveratrol được tìm thấy trong rượu vang đỏ, vỏ và hạt nho đỏ, chiết xuất việt quất, …
• Nhóm các flavonoid: có nhiều trong các loại quả mọng như anh đào, việt quất, dâu tây, mâm xôi, … Ngoài ra còn có trong trà xanh, cacao. Một số flavonoid đặc trưng, có tác dụng chống oxy hóa hiệu quả và nổi bật kể đến như anthocyanin (chiết xuất anh đào và việt quất), catechin (lá trà xanh), …

  

2.3. Nhóm thực phẩm giúp tăng lưu lượng máu lên não

Nitric Oxide (NO) là một trong những phân tử đóng vai trò quan trọng trong chức năng mạch máu. Nó có tác dụng giãn mạch, điều hoà huyết áp, ức chế kết tập tiểu cầu và giúp máu lưu thông dễ dàng hơn. Do vậy, bổ sung NO từ thực phẩm giúp cải thiện tình trạng thiếu máu lên não.
Có 2 con đường bổ sung NO từ thực phẩm, bao gồm:

• Bổ sung dưới dạng nitrat hoặc nitrit, sau đó chuyển hoá thành NO.
• Bổ sung các loại thực phẩm có chứa các axit amin L-arginine và L-citrulline giúp sản xuất NO trong cơ thể.

Một số thực phẩm giúp bổ sung nitric oxid và cải thiện lưu lượng máu não bao gồm:

• Củ cải đường, cải bó xôi, xà lách, bắp cải, cần tây,... giúp bổ sung nitrat.
• Trái cây họ cam quýt, tỏi giúp tăng nồng độ và hoạt hóa nitric oxide synthase (NOS) - enzyme xúc tác quá trình chuyển hóa  acid amin L-arginine thành oxit nitric từ
• Gia cầm và hải sản (gà, vịt, tôm, cua, hàu, cá biển …) là nguồn cung cấp coenzyme Q10 (CoQ10) tuyệt vời cùng với flavanol trong cacao giúp ổn định mức NO trong cơ thể
• Dưa hấu, hạt óc chó giúp bổ sung acid amin L-arginine và L-citrulline

  

2.4. Nhóm thực phẩm bổ sung các thành phần tạo máu

Quá trình tạo hồng cầu (tế bào máu) có sự tham gia của các thành phần: sắt, acid folic (folat), vitamin B12, … trong đó sắt là thành phần quan trọng nhất.
Người bị thiếu máu lên não nên ăn các thực phẩm bổ sung sắt, acid folic và vitamin B12

2.4.1. Thực phẩm bổ sung sắt

Sắt là nguyên liệu cơ bản của quá trình tạo máu. Hàm lượng sắt được khuyến nghị bổ sung hàng ngày là 10-15 mg/ngày, với phụ nữ có thai có thể lên tới 45 mg/ngày.
Sắt có thể được bổ sung từ: động vật có vỏ (tôm, cua, ốc, …), gan động vật, các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu, …), đậu nành, đậu lăng, bí ngô, bắp cải xanh, rau bina, ….

2.4.2. Thực phẩm bổ sung acid folic (vitamin B9)

Acid folic (folat) đóng vai trò quan trọng trong sản xuất hemoglobin. Thiếu folate có thể dẫn đến hình thành hồng cầu lưới (các tế bào hồng cầu chưa trưởng thành), chức năng không hoàn thiện, dẫn đến thiếu máu. Mức bổ sung acid folic ở người lớn được khuyến cáo là 200-400 mcg/ngày, nhu cầu tăng lên với phụ nữ có thai và cho con bú. 
Các thực phẩm bổ sung acid folic mà người bệnh thiếu máu lên não nên ăn là: thịt bò, đậu phộng, rau cải xanh, rau bina, rau chân vịt, quả bơ, …

2.4.3. Thực phẩm bổ sung vitamin B12

Vitamin B12 là chất dinh dưỡng thiết yếu trong quá trình tạo máu. Cơ thể không thể tự sản xuất vitamin B12, vì vậy chế độ ăn và các thực phẩm bổ sung có vai trò quan trọng. 
Vitamin B12 có nhiều trong: gan và thận động vật, cá ngừ, cá hồi, thịt bò, ngũ cốc, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua và pho mát …

3. Người bị thiếu máu lên não nên kiêng ăn gì?

Bên cạnh nhóm thực phẩm tốt cho sức khỏe, người bệnh thiếu máu lên não nên hạn chế nhóm các thực phẩm không lành mạnh dưới đây:  

3.1. Thức ăn nhanh

Gà rán, khoai tây chiên, hamburger, xúc xích, … có thể là những loại thức ăn ngon miệng và tiện lợi. Tuy nhiên, chúng chứa một lượng chất béo lớn cùng chất phụ gia, chất bảo quản và đường hóa học. Thức ăn nhanh làm tăng nồng độ triglycerid và LDL-cholesterol (cholesterol xấu), nguyên nhân chính dẫn đến hình thành các mảng xơ vữa, cục máu đông cản trở dòng máu lên não.

3.2. Thực phẩm chế biến sẵn

Các thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp đều chứa chất bảo quản, hàm lượng muối cao và ít dinh dưỡng hơn. Lượng muối cao làm tăng nguy cơ bị tăng huyết áp, gây hại cho tim và mạch máu.

3.3. Thực phẩm ngọt, nước ngọt

Hàm lượng đường lớn trong thực phẩm ngọt, nước ngọt làm tăng lượn đường trong máu, dễ gây tổn thương mạch máu và tăng cholesterol xấu trong cơ thể. Do đó, tình trạng thiếu máu lên não cũng ngày càng trầm trọng.

3.4. Các loại đồ uống có cồn

Rượu, bia và các loại đồ uống có cồn khác làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu máu lên não do cản trở quá trình lưu thông máu lên não, làm các tế bào não không được cung cấp đủ oxy.
Bên cạnh chế độ sinh dưỡng, việc sử dụng hoạt huyết ích não là một trong những phương pháp hiệu quả được nhiều người bệnh tin dùng trong việc cải thiện tình trạng thiếu máu não. Trong đó, sản phẩm hoạt huyết Ích não An Hưng của công ty cổ phần dược phẩm An Hưng là một trong những sản phẩm đang được nhiều người tin dùng bởi không chỉ mang lại hiệu quả nhanh mà đây còn là dòng sản phẩm đầu tiên có tính chuyên biệt ngày đêm. Trong đó viên uống ban ngày giúp tăng khả năng tập trung, ghi nhớ mà không gây buồn ngủ. Viên uống ban đêm giúp an thần, giải tỏa căng thẳng và góp phần tạo giấc ngủ sinh lý tự nhiên.
Chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng và có thể là một phương pháp để cải thiện tình trạng thiếu máu lên não. Người bị thiếu máu lên não nên ăn các loại thực phẩm giàu omega-3, giàu chất chống oxy hóa, thực phẩm bổ sung nitric oxit giúp tăng lưu lượng máu não và các thành phần tạo máu (sắt, acid folic, vitamin B12). Chế độ ăn khoa học cần được thực hiện nghiêm ngặt, cùng với đó là hạn chế các thực phẩm không lành mạnh, thực hiện chế độ sinh hoạt khoa học để bảo vệ sức khỏe.
Xem thêm:
Các bài tập Yoga cho người thiếu máu não
Tổng hợp các sản phẩm hoạt huyết dưỡng não tốt nhất hiện nay
Chào bạn! Chúng tôi là G Pharmacy+ chuyên gia chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp chủ động. Chúng tôi cung cấp thông tin và giải pháp chăm sóc sức khỏe chủ động cho bạn và gia đình. Để cập nhật những thông tin mới nhất từ chúng tôi hãy tải ngay App G pharmacy+ tại App Store , CH Play.
Mọi câu hỏi tư vấn xin liên hệ hotline: 1900 638 315 hoặc 0981 110 951
Trân trọng!