1. Đột quỵ là gì? Các dấu hiệu của đột quỵ

Đột quỵ là tình trạng gián đoạn lưu lượng máu lên não trong một thời gian nhất định, tế bào não không có đủ năng lượng để hoạt động do thiếu oxy và chất dinh dưỡng, từ đó dẫn đến tổn thương não bộ. 
Đột quỵ được chia làm 2 loại phổ biến nhất:
+ Đột quỵ thiếu máu cục bộ: xảy ra khi mạch máu lên não bị tắc nghẽn do mảng xơ vữa và cục máu đông.
+ Đột quỵ xuất huyết: xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, máu rò rỉ vào các mô não gây áp lực và tổn thương các tế bào não. Đột quỵ là bệnh lý mạch máu não vô cùng nguy hiểm với nguy cơ tử vong cao và các di chứng nặng nề. Ở Việt Nam mỗi năm có đến 200.000 người bị đột quỵ, trong đó 50% ca tử vong, còn lại đến 45% sống sót với các di chứng: liệt, mất khả năng vận động, rối loạn nuốt, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc và trầm cảm, các biến chứng thần kinh (suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, động kinh co giật,…).
Các triệu chứng của đột quỵ có thể được nhận biết và ghi nhớ với quy tắc BEFAST dưới đây:
B - Balance (cân bằng): chóng mặt, choáng váng, mất thăng bằng, khó phối hợp vận động
E - Eyesight (thị lực): nhìn mờ, nhòe, nhìn đôi thậm chí là không nhìn thấy gì
F - Face (khuôn mặt): mặt xệ xuống, buồn rầu, miệng méo, đặc biệt rõ khi cười
A - Arm (cánh tay): yếu cơ, khó cử động, khó khăn trong việc đưa cả 2 tay hoặc 1 tay lên
S - Speech (giọng nói): nói ngọng, nói lắp, chỉ nói được từng chữ mà không nói được câu dài, thậm chí không hiểu người khác nói gì
T - Time (thời gian): cần gọi cấp cứu 115 ngay lập tức nếu bệnh nhân có bất kì biểu hiện nào ở trên

2. Các nguyên nhân gây đột quỵ

Để có các biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp, trước hết chúng ta cần hiểu rõ về nguyên nhân dẫn đến bệnh lý mạch máu não nguy hiểm này. Nguyên nhân gây ra đột quỵ là các yếu tố không thể kiểm soát hoặc có thể kiểm soát dưới đây.

2.1. Yếu tố không thể kiểm soát

Các yếu tố mà chúng ta không thể tác động và thay đổi bao gồm: lứa tuổi, giới tính, tiền sử và các bệnh bẩm sinh

2.1.1. Tuổi tác

Người trên 55 tuổi có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn các lứa tuổi khác. Cứ mỗi 10 năm, nguy cơ đột quỵ ở nhóm người này có thể tăng đến gấp đôi. Nguyên nhân có thể do sự thoái hóa theo thời gian và các bệnh mãn tính.

2.1.2. Giới tính

Nguy cơ đột quỵ ở nam giới thường cao hơn nữ giới. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong vì đột quỵ ở nữ lại cao hơn, điều này có thể được lý giải do nữ giới thường bị đột quỵ ở độ tuổi lớn hơn, do đó khả năng chống đỡ cũng như hồi phục của cơ thể giảm sút.

2.1.3. Tiền sử gia đình

Những người có người thân trong gia đình từng bị đột quỵ hoặc thiếu máu cục bộ thoáng qua hoặc mắc các bệnh lý tim mạch có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn.

2.1.4. Dị dạng mạch máu não hoặc bệnh hồng cầu hình liềm

Dị dạng mạch máu não là khi có sự kết nối bất thường giữa động mạch và tĩnh mạch, ảnh hưởng đến con đường vận chuyển máu và làm mạch máu suy yếu, dễ vỡ hơn. Bệnh hồng cầu hình liềm là hiện tượng các tế bào hồng cầu không toàn vẹn hình đĩa lõm mà có hình lưỡi liềm, khó di chuyển trong mạch máu để vận chuyển oxy cho các tế bào.
Hai căn bệnh bẩm sinh ở trên đều làm giảm cung cấp máu cũng như dòng máu đủ oxy và chất dinh dưỡng cho hoạt động của não bộ, do đó có thể gây đột quỵ.

2.2. Yếu tố có thể kiểm soát

Các yếu tố có thể kiểm soát được bằng cách sử dụng thuốc hoặc thay đổi lối sống bao gồm các bệnh lý và thói quen sống không lành mạnh.

2.2.1. Một số bệnh lý có thể dẫn đến đột quỵ

Bệnh lý tim mạch và các bệnh chuyển hóa là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến đột quỵ.
+ Bệnh tim mạch: người có bệnh lý tim mạch có nguy cơ cao bị đột quỵ do liên quan đến các vấn đề mạch máu và dòng chảy của máu.
+ Đái tháo đường: nồng độ glucose cao trong máu có thể làm tổn thương thành mạch và kích hoạt các yếu tố hình thành mảng xơ vữa và cục máu đông gây tắc mạch dẫn đến đột quỵ. Các vấn đề liên quan khác, ví dụ như kháng insulin, cũng làm tăng nguy cơ bị đột quỵ.
+ Tăng huyết áp: sức ép lên thành mạch lớn lâu ngày làm cho thành mạch suy yếu và dễ bị tổn thương, có thể dẫn đến vỡ mạch máu hoặc hình thành cục máu đông ngăn cản dòng máu lên não. Đây là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến đột quỵ.
+ Mỡ máu cao: đặc biệt là LDL-Cholesterol khi tăng cao dẫn đến tích tụ mảng bám trên thành mạch gây hẹp lòng mạch, gián đoạn dòng máu. Mảng xơ vữa không ổn định tạo điều kiện hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu và gây ra đột quỵ.
+ Thừa cân, béo phì: người bị thừa cân, béo phì thường mắc các bệnh chuyển hóa liên quan ở trên: mỡ máu cao, đái tháo đường, tăng huyết áp, ...
+ Thiếu máu não: đây là bệnh lý trực tiếp gây ra đột quỵ. Thiếu máu não khiến tế bào não không có đủ oxy và chất dinh dưỡng, gây chết tế bào và tổn thương não bộ, từ đó dẫn đến đột quỵ.

2.2.2. Lối sống không lành mạnh

Những thói quen không lành mạnh cũng góp phần thúc đẩy các bệnh chuyển hóa và làm tăng nguy cơ bị đột quỵ
+ Chế độ ăn không khoa học: chế độ ăn nhiều đường và muối có thể dẫn đến đái tháo đường và tăng huyết áp. Những người có thói quen ăn thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn chế biến sẵn cũng không tốt cho sức khỏe.
+ Lười vận động: thói quen này có thể gây thừa cân, béo phì.
+ Thói quen hút thuốc: các chất trong thuốc lá gây tổn thương thành mạch, thúc đẩy hình thành xơ vữa động mạch. Người có thói quen hút thuốc có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2 lần người bình thường.

3. Các biện pháp phòng ngừa đột quỵ

Để bảo vệ cơ thể tránh khỏi nguy cơ bị đột quỵ, cần có một chiến lược phòng ngừa hiệu quả bao gồm cả thay đổi lối sống, kiểm soát các bệnh lý và sử dụng các sản phẩm hỗ trợ.

3.1. Thay đổi chế độ ăn

Như đã đề cập ở trên, một chế độ ăn nhiều đường, muối và dầu mỡ là một trong các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ. Vì vậy, điều quan trọng là phải hạn chế các loại thực phẩm này, bao gồm:
+ Đồ ăn ngọt: bánh kẹo, nước ngọt có ga, …
+ Thức ăn chế biến sẵn, đóng hộp, … chứa nhiều muối
+ Thực phẩm giàu cholesterol và chất béo không lành mạnh: sữa béo, bơ và mỡ động vật, phô mai, nội tạng động vật
Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng khoa học cũng góp phần phòng ngừa đột quỵ:
+ Các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt tốt để cung cấp tinh bột và chất xơ: gạo lứt, yến mạch, bột mì, bánh mì nguyên cám, …
+ Bổ sung chất béo lành mạnh (ví dụ như acid béo omega-3) thông qua: hạt lanh, quả bơ, đậu phộng, dầu ô liu, dầu đậu nành, dầu và bơ thực vật khác, …
+ Bổ sung protein từ các thực phẩm ít chất béo: sữa tách béo, sữa chua, cá hồi, đậu nành, trứng, thịt nạc, …

3.2. Thói quen lành mạnh

Vận động thường xuyên không chỉ giúp tăng cường lưu thông máu mà còn rất tốt cho sức khỏe tổng thể. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyến cáo nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần để khỏe mạnh và dẻo dai. Bạn có thể chạy bộ, đạp xe, thiền, yoga, tập dưỡng sinh, … Ngoài ra, bạn nên loại bỏ các thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu bia, thức khuya, … và có các chiến lược để kiểm soát căng thẳng stress.

3.3. Kiểm soát sức khỏe

Các chỉ số sức khỏe và tình trạng bệnh lý cần được kiểm soát thường xuyên, đặc biệt khi bạn có tiền sử hoặc đang bị đái tháo đường, tăng huyết áp hoặc rối loạn mỡ máu. Nếu có điều kiện, bạn có thể mua các thiết bị đo huyết áp, đường huyết, mỡ máu để tự theo dõi tại nhà. Ngoài ra, bạn cần được khám sức khỏe định kỳ để tầm soát bệnh và tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ (nếu có).

3.4. Sử dụng các sản phẩm bổ não, phòng ngừa đột quỵ

Ngoài các biện pháp ở trên, một số người lựa chọn cho mình các sản phẩm bảo vệ sức khỏe, bổ sung cho não bộ và phòng ngừa đột quỵ hiệu quả hơn. So với thuốc hóa dược, các sản phẩm này có thành phần thảo dược tự nhiên, phù hợp với sinh lý cơ thể và an toàn khi sử dụng lâu dài.  Ích não An Hưng là một trong những sản phẩm được tin dùng hiện nay, với chiết xuất hoàn toàn từ dược liệu tự nhiên, giúp phòng ngừa đột quỵ dựa trên ba tác dụng: tăng cường tuần hoàn não, bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương, cung cấp dưỡng chất cho não bộ. Chiết xuất Gingko biloba và cúc thơm giúp hoạt huyết, lưu thông máu và ngăn ngừa hình thành cục máu đông. Resveratrol và Voacanga Africana đều là các chất chống oxy hóa, bảo vệ thần kinh trước hoạt động của gốc tự do, ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Vitamin B1 và B6 bổ sung dưỡng chất và cần thiết cho hoạt động của não bộ.
Thêm vào đó, đây là sản phẩm đầu tiên trên thị trường có tính chuyên biệt ngày đêm. Ngoài các thành phần ở trên, viên uống ban ngày giúp tăng cường chức năng não bộ, nhận thức và trí nhớ nhờ citicholin, taurin; viên uống ban đêm giúp an thần, ngủ ngon nhờ chiết xuất cây Nữ lang và GABA. Đây là sự lựa chọn hoàn hảo cho những có nguy cơ bị đột quỵ và bệnh nhân hồi phục sau đột quỵ.
Đột quỵ vô cùng nguy hiểm vì tỷ lệ tử vong cao và các di chứng để lại. Hiểu rõ các nguyên nhân gây đột quỵ giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn và xây dựng được chiến lược phòng ngừa hiệu quả. Đặc biệt, các yếu tố gây bệnh có thể kiểm soát như bệnh chuyển hóa, bệnh lý tim mạch và lối sống không lành mạnh có thể được điều chỉnh hợp lý bằng cách: thay đổi chế độ dinh dưỡng, thói quen lành mạnh, kiểm tra sức khỏe thường xuyên và sử dụng các sản phẩm bổ sung.
Chào bạn! Chúng tôi là G Pharmacy+ chuyên gia chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp chủ động. Chúng tôi cung cấp thông tin và giải pháp chăm sóc sức khỏe chủ động cho bạn và gia đình. Để cập nhật những thông tin mới nhất từ chúng tôi hãy tải ngay App G pharmacy+ tại App Store , CH Play.
Mọi câu hỏi tư vấn xin liên hệ hotline: 1900 638 315 hoặc 0981 110 951
Trân trọng!